ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ

ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ

ΤΟΜΕΑΡΧΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Κ.Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

                                      ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

                                                                                       30-1-2021

Θ. Ξανθόπουλος: Ζήτημα δημοκρατίας η ενίσχυση της διαφάνειας σε όλες τις δράσεις της πολιτικής εξουσίας

«Σε μια εποχή που όλα αλλάζουν δραματικά λόγω της πανδημίας, η απάντηση στα σύνθετα σύγχρονα προβλήματα δεν είναι η απόκρυψη πληροφοριών, η συγκέντρωση εξουσιών, η αποτροπή ελέγχων, οι εν κρυπτώ διευθετήσεις συμφερόντων, η προσπάθεια παράκαμψης της αλήθειας και των ανοικτών δεδομένων, η παραβίαση θεμελιωδών ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών».

Αυτό τόνισε ο τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, βουλευτής Δράμας, Θεόφιλος Ξανθόπουλος στον χαιρετισμό που απηύθυνε στο online συνέδριο της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάς, με τίτλο «Tone from the top με ανοικτά δεδομένα», όπου εκπροσώπησε τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξη Τσίπρα.

Ο κ. Ξανθόπουλος, ευχήθηκε καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου και αναφέρθηκε στην αδιαφανή διαχείριση σημαντικών δεδομένων, σημειώνοντας χαρακτηριστικά:

«Δεν επιτρέπεται σήμερα, τα αποτελέσματα των εργασιών κεντρικών φορέων διαμόρφωσης της δημόσιας πολιτικής υγείας, όπως της επιτροπής λοιμωξιολόγων, να μην είναι γνωστά και αναρτημένα για να μπορεί να έχει σε αυτά πρόσβαση κάθε πολίτης. Επίσης, δεν μπορεί να κρατείται για καιρό κρυφή η ύπαρξη σύμβασης με εταιρείες τύπου Palantir. Δεν μπορεί τέλος πλήθος απευθείας αναθέσεων να εξαιρούνται και από τη δημόσια ανάρτηση και δημοσιοποίηση, τη στιγμή που κάτι τέτοιο είναι αλήθεια ότι δεν θα δημιουργούσε ιδιαίτερες καθυστερήσεις στη διοικητική δράση. Αυτά είναι ιδιαιτέρως αρνητικά και ανησυχητικά φαινόμενα».

«Το προηγούμενο διάστημα, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έγιναν σημαντικές αλλαγές όσον αφορά τις χρηματοδοτήσεις των κομμάτων και την δημοσιοποίηση των δεδομένων. Χρειάζεται ωστόσο να διευρύνουμε την διαφάνεια όσον αφορά τραπεζικές δανειοδοτήσεις των κομμάτων και των πολιτικών προσώπων καθώς και την πορεία  αποπληρωμής τους με διεύρυνση του περιεχομένου του πόθεν έσχες και του τρόπου ελέγχου του», συμπλήρωσε ο κ. Ξανθόπουλος.

«Η απάντησή του πολιτικού συστήματος πρέπει να κινείται πάντα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των διαδικασιών λογοδοσίας της εκτελεστικής εξουσίας, της διαφάνειας στο δημόσιο βίο, της μηδενικής ανοχής σε όλα τα φαινόμενα, μικρής και μεγάλης διαφθοράς. Και φυσικά την προώθηση της δίκαιης ανάπτυξης για όλους και όχι για λίγους. Με παράλληλο σεβασμό των δικαιωμάτων των πολιτών και των αρχών του κράτους δικαίου. Χωρίς παρεκκλίσεις  και εξαιρέσεις. Είναι ζήτημα δημοκρατίας», κατέληξε ο τομεάρχης δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ.

Ακολουθεί το κείμενο του χαιρετισμού

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

ΤΗΣ «ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ»

ΜΕ ΤΙΤΛΟ «TONE FROM THE TOP ΜΕ ΑΝΟΙΧΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ»

Κυρίες και κύριοι διοργανωτές της «Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος» και συμμετέχοντες στο σημερινό συνέδριο και κυρίες και κύριοι που έχετε συνδεθεί σήμερα και παρακολουθείτε διαδικτυακά σας, έχω την τιμή να εκπροσωπώ τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. Αλέξη Τσίπρα και με την ευκαιρία σάς μεταφέρω τους θερμούς χαιρετισμούς τόσο τους δικούς του όσο και τους δικούς μου καθώς και τις ευχές μας για μια διαδικασία που μέσα από ουσιαστικό προβληματισμό θα καταλήξει σε χρήσιμα αποτελέσματα.

Τηρώντας τα μέτρα προστασίας και κοινωνικής αποστασιοποίησης έχουμε αναγκαστεί οι περισσότεροι από εμάς όλο αυτό το διάστημα να παρακολουθούμε την κοινωνική ζωή ηλεκτρονικά. Συμμετέχουμε στην παραγωγή του έργου μας εξ αποστάσεως και με τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Οι ίδιοι οι θεσμοί προσπαθούν να λειτουργήσουν μέσω των νέων τρόπων. Οι συνήθειες και οι πρακτικές που θα διαμορφωθούν αυτή την περίοδο είναι σίγουρο ότι θα συμβάλουν στη διαμόρφωση μιας νέας κουλτούρας στην ηλεκτρονική συνεργασία μας με τους άλλους και στην ηλεκτρονική λειτουργία των δημόσιων διοικητικών δομών και των νομικών προσώπων που δραστηριοποιούνται στον ιδιωτικό τομέα.

Συνεπώς, η «πανουργία» της τρέχουσας ιστορίας, η εσωτερική λογική της συγκυρίας που ζούμε, συμβάλει ώστε τα παλιά ερωτήματα να ξαναγεννηθούν με νέα μορφή: ερωτάται, λοιπόν, πως η «Πολιτική Ακεραιότητα» θα γίνει μια «On line πολιτική ακεραιότητα»; Και ακόμη πιο ειδικά «ποια η συμβολή των Ανοιχτών Δεδομένων στη λειτουργία του λεγόμενου tone from the top»;

Κάπως διαφορετικά ιδωμένο, το ερώτημα είναι: με ποιόν τρόπο η ηγεσία, εκείνοι που έχουν την ευθύνη και την αρμοδιότητα να διοικήσουν έναν δημόσιο φορέα, θα μπορέσει να δώσει το «καλό παράδειγμα» και να διαχύσει στις υπηρεσίες που διοικεί τη δεοντολογία κατά των φαινομένων διαφθοράς, κάνοντας ειδικά χρήση των «ανοιχτών δεδομένων»;

Τα «ανοιχτά δεδομένα» συνιστούν ένα παράθυρο από το οποίο το κοινό, οι τρίτοι, οι πολίτες, μπορούν να έχουν εικόνα στα ενδότερα των φορέων που σχεδιάζουν, αποφασίζουν και υλοποιούν πολιτικές σχετικές με πεδία σημαντικά για τη ζωή τους. Τα δεδομένα αυτά αν είναι ελεύθερα, διαθέσιμα και προσβάσιμα, καθώς και σε μορφή που θα επιτρέπει να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και επαναχρησιμοποιηθούν είναι δυνατό να συγκροτούν ένα σύνολο στοιχείων των οποίων η μελέτη από οποιονδήποτε το επιθυμεί θα μπορούσε να συμβάλει στον έλεγχο της δραστηριότητας των φορέων.

Για να μπορέσει όμως η ηγεσία, η διοικητική κορυφή των φορέων να ανταποκριθεί στις «καλές πρακτικές» για την αρχή της ακεραιότητας, όπως αυτή θεσπίζεται σε κώδικες δεοντολογίας ή όπως προβλέπεται σε εσωτερικούς κανονισμούς λειτουργίας ή στη λοιπή νομοθεσία, τότε τα ανοιχτά δεδομένα θα πρέπει να αφορούν την ίδια την ανώτερη διοίκηση και όχι μόνο περιθωριακά ζητήματα σε σχέση με τη ζωή των χαμηλών ιεραρχικά διοικητικών τμημάτων και φορέων.

Το πιο κρίσιμο από όλα είναι λοιπόν να διαμορφωθούν και να γίνονται σεβαστοί θεσμοί παροχής «ανοιχτών δεδομένων» προς το κοινό αναφορικά με τη δραστηριότητα ακόμη και του ίδιου του υπουργικού συμβουλίου και των μελών του. Οι θεσμοί της Διαύγειας ή του «ΠΡΟΜΗΘΕΑ» στο πλαίσιο του ΕΣΗΔΗΣ (Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων) είναι ήδη μια καλή βάση, αλλά απαιτούνται πιο φιλικές στο χρήστη υποδομές, αλλά και εμπλουτισμός των στοιχείων που δίνονται ως «ανοιχτά δεδομένα». Ταυτόχρονα, αυτά τα «ανοιχτά δεδομένα» θα πρέπει να διαλειτουργήσουν με τις πλατφόρμες του ΟΣΔΔΥ-ΔΔ και ΟΣΔΔΥ-ΠΠ, όπου αναρτάται νομολογία, για να μπορεί κανείς να παρακολουθεί πως η δικαιοσύνη ερμηνεύει τις πράξεις των διοικήσεων. Το προσωπικό των φορέων, προφανώς, ερχόμενο σε επαφή με αυτά τα διαυγή παραδείγματα διοικητικής δράσης θα επηρεάζεται και θα εμπνέεται στη δράση του.

Όμως, εδώ να αρχίσω να γίνομαι κάπως δυσάρεστος. Η τρέχουσα περίοδος κρίσης έχει αυξήσει το κοινό που συμμετέχει στο δημόσιο γίγνεσθαι μέσα από τις ηλεκτρονικές οθόνες. Πρόκειται για μια κατακόρυφη αύξηση εκείνων που παρακολουθούν την πολιτική και τη διοικητική ζωή μέσω του ίντερνετ. Θα ανέμενε κανείς μεγαλύτερη ευαισθησία στην αξιοποίηση των «ανοιχτών δεδομένων» για τα ζητήματα της δημόσιας υγείας. Η εποχή μπορεί να καλεί σε έκτακτες αντιδράσεις και διαχειρίσεις. Αυτές, όμως, δεν μπορεί να σημαίνουν ταυτόχρονα και εκπτώσεις προς την αυτονόητη συμμόρφωση στις επιταγές της αρχής της ακεραιότητας. Το αντίθετο. Συνεπώς, δεν επιτρέπεται σήμερα, τα αποτελέσματα των εργασιών κεντρικών φορέων διαμόρφωσης της δημόσιας πολιτικής υγείας, όπως της επιτροπής λοιμωξιολόγων, να μην είναι γνωστά και αναρτημένα για να μπορεί να έχει σε αυτά πρόσβαση κάθε πολίτης. Επίσης, δεν μπορεί να κρατείται για καιρό κρυφή η ύπαρξη σύμβασης με εταιρείες τύπου Palantir. Δεν μπορεί τέλος πλήθος απευθείας αναθέσεων να εξαιρούνται και από τη δημόσια ανάρτηση και δημοσιοποίηση, τη στιγμή που κάτι τέτοιο είναι αλήθεια ότι δεν θα δημιουργούσε ιδιαίτερες καθυστερήσεις στη διοικητική δράση. Αυτά είναι ιδιαιτέρως αρνητικά και ανησυχητικά φαινόμενα.

Επίσης, η δανειοδότηση των Κομμάτων απαιτεί δημοσιοποίηση των δεδομένων αλλά και η δανειοδότηση των πολιτικών προσώπων πρέπει να είναι διαφανής. Η πορεία εξυπηρέτησης των δανείων για παράδειγμα είναι σημείο θα προσφέρει αξιοπιστία.

Ζούμε σε ένα κόσμο που αλλάζει καθημερινά και με δραματικούς ρυθμούς. Η πανδημία το αποδεικνύει περίτρανα. Ωστόσο στην εποχή της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης και προόδου, η απάντηση στα σύνθετα σύγχρονα προβλήματα δεν είναι η απόκρυψη πληροφοριών, η συγκέντρωση εξουσιών, η αποτροπή ελέγχων, η εν κρυπτώ διευθετήσεις συμφερόντων, η προσπάθεια παράκαμψης της αλήθειας και των ανοικτών δεδομένων, η παραβίαση θεμελιωδών ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών.

Η απάντησή του πολιτικού συστήματος πρέπει να κινείται πάντα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των διαδικασιών λογοδοσίας της εκτελεστικής εξουσίας, της διαφάνειας στο δημόσιο βίο, της μηδενικής ανοχής σε όλα τα φαινόμενα, μικρής και μεγάλης διαφθοράς. Και φυσικά την προώθηση της δίκαιης ανάπτυξης για όλους και όχι για λίγους. Με παράλληλο σεβασμό των δικαιωμάτων των πολιτών και των αρχών του κράτους δικαίου. Χωρίς παρεκκλίσεις  και εξαιρέσεις. Είναι ζήτημα δημοκρατίας.

Εν κατακλείδι, η διάθεση «ανοιχτότητας» της διοίκησης σε σχέση με τα δεδομένα που παράγονται από τη διοικητική της δράση έχει από μόνη της τη δυναμική να δημιουργήσει κλίμα εμπιστοσύνης προς εκείνη τόσο από τους υφισταμένους της διοικητικούς υπαλλήλους, όσο και από το εξυπηρετούμενο κοινό, τους πολίτες. Έτσι, σε αυτή την περίοδο κρίσης, θα έπρεπε το παράδειγμα της «ανοικτής διακυβέρνησης» να αξιοποιηθεί για να επικρατήσει η λογική της διαύγειας, της διαφάνειας και της ακεραιότητας με απώτερο σκοπό και το να αντικρουστούν τα αντιεπιστημονικά κινήματα που ψάχνουν να βρουν άλλες αιτίες πίσω από συγκεκριμένες κοινά αποδεκτές διοικητικές επιλογές. Εντέλει, στην εποχή των fake news και της συνωμοσιολογίας που ενισχύονται μέσα στην κρίση, θα πρέπει η διοίκηση να μπορεί να απαντήσει με μια αλήθεια, κρυστάλλινη και καθαρή, ανοιχτή και δεδομένη, που θα εμπνέει και θα καθοδηγεί.

Με αυτές τις σκέψεις θα ήθελα να σας ευχηθώ καλά αποτελέσματα.