Aρθρο του τομεάρχη Δικαιοσύνης της Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Θεόφιλου Ξανθόπουλου
ΠΡΟΦΑΣΕΙΣ ΕΝ ΑΜΑΡΤΙΑΙΣ
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ
Η χώρα βιώνει, πλην των λοιπών και γνωστών προβλημάτων, το φαινόμενο της πανδημίας. Ο κορωνοϊός εγκαταστάθηκε στη χώρα, η Κυβέρνηση με τις παλινωδίες της τον δεξιώθηκε κυριολεκτικά, τα κρούσματα καλπάζουν, οι θάνατοι ξεπέρασαν τις 13.500 ενώ η μετάλλαξη Δ κυριαρχεί. Η μόνη, προς το παρόν, απάντηση της ανθρωπότητας είναι τα εμβόλια και η άμυνα της Κοινωνίας ακούει στο όνομα «συλλογική ανοσία». Και ενώ η καμπύλη εμβολιασμού έχει «πιάσει ταβάνι» κατά το κοινώς λεγόμενο, οι ενστάσεις κατά των εμβολίων καθώς και η συζήτηση σχετικά με την αναγκαιότητά τους είναι στην ημερήσια διάταξη. Αν εξαιρέσουμε τις ακραία ανορθολογικές φωνές, υπάρχει τμήμα ανεμβολίαστων Πολιτών, οι οποίοι επικαλούνται το δικαίωμα της επιλογής και αντιτίθενται στην υποχρεωτικότητα. Αληθές είναι ότι σε ένα φιλελεύθερο δικαιικό σύστημα ο εμβολιασμός αποτελεί δικαίωμα του Πολίτη. Πρέπει λοιπόν επί της αρχής να αναφερθεί ότι ο εμβολιασμός αποτελεί δικαίωμα του Πολίτη και δεν νοείται φιλελεύθερη Πολιτεία που επιβάλλει στους Πολίτες της να εμβολιασθούν. Αυτό καταγράφεται σε διατάξεις του Συντάγματος, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, την ενωσιακή νομοθεσία αλλά και άλλα νομοθετικά κείμενα του εσωτερικού, ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου. Ενδεικτικά θα μπορούσε να αναφερθεί η διάταξη του άρθρου 2 του Συντάγματος, σύμφωνα με την ερμηνεία της οποίας ο εμβολιασμός, χωρίς τη συναίνεση του ατόμου, η αθέλητη επέμβαση δηλαδή στο σώμα του, αντιβαίνει στον σεβασμό και στην προστασία της ανθρώπινης αξίας η οποία αποτελεί πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας. Από την άλλη πλευρά και πάλι ενδεικτικά, θα μπορούσε να γίνει αναφορά στο αρθ. 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οι διατάξεις του οποίου προστατεύουν την «ιδιωτικότητα», η οποία αποτελεί μια έννοια με ευρύτατο περιεχόμενο και περιλαμβάνει πολλαπλές εκφάνσεις της σωματικής και κοινωνικής ταυτότητας του ατόμου, μεταξύ των οποίων και η σωματική και ψυχική ακεραιότητα, όμως, στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου αυτού προβλέπονται οι προϋποθέσεις περιορισμού απόλαυσης του προστατευόμενου δικαιώματος, οι οποίες εφαρμόζονται σωρευτικά και είναι οι ακόλουθες: α) η ύπαρξη προηγούμενης νομοθετικής πρόβλεψης (αρχή νομιμότητας), β) η επιδίωξη συγκεκριμένου νόμιμου σκοπού (αρχή του σκοπού) και γ) η εξέταση του κριτηρίου της αναγκαιότητας περιορισμού του δικαιώματος σε μια δημοκρατική κοινωνία (αρχή αναλογικότητας), συνεπώς ο περιορισμός του δικαιώματος για προστασία της «ιδιωτικότητας» ως προς το ανθρώπινο σώμα, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να είναι ανεκτός ή ακόμη και επιβεβλημένος.
Το τελευταίο διάστημα στη δημόσια συζήτηση τείνει να επικρατήσει ένας λόγος “δικαιοκεντρικός”, ήτοι ένας λόγος που βασίζεται στο ατομικό δικαίωμα (εξ ου δικαιοκεντρικός) που επιτρέπει στον καθέναν Πολίτη να κρίνει εάν πρέπει να εμβολιασθεί ή όχι. Αυτό, όπως προαναφέρθηκε είναι αναντίρρητο, πλην όμως σε μία οργανωμένη κοινωνία ο Πολίτης δεν είναι απλώς μονάδα αλλά εντάσσεται στο γενικότερο σύνολο, εντός του οποίου υφίσταται και δρα. Ως ευνομούμενη Πολιτεία έχουμε θεσπίσει κανόνες, ακριβώς για να λειτουργούμε ως οργανωμένο σύνολο και όχι ως μεμονωμένα υποκείμενα.
Στα πλαίσια αυτά ο υποχρεωτικός εμβολιασμός συγκεκριμένων, τονίζω ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ, κοινωνικών ομάδων, που έχουν αυξημένη βαρύτητα για τη δημόσια υγεία, όπως π.χ. υγειονομικοί είναι απολύτως νόμιμος (εκτός από απαραίτητος). Δεν είναι τυχαίο ότι δειλά δειλά τα δικαστήρια αποφαίνονται, σε πρόδρομο στάδιο βέβαια, ότι είναι επιτρεπτός αυτός ο εξαναγκασμός συγκεκριμένων ομάδων και η θέσπιση αναγκαστικού εμβολιασμού, ακριβώς διότι με την αρχή της αναλογικότητας προστατεύεται υπέρτερο αγαθό, αυτό της δημόσιας υγείας από την “ιδιωτικότητα” του ατόμου. Το ΣτΕ ήδη αποφάνθηκε για τη νομιμότητα της συγκεκριμένης διάταξης ενώ προηγήθηκαν και πολιτικά δικαστήρια δεχόμενα την ίδια άποψη. Άλλωστε, δεν πρέπει να αγνοείται το γεγονός ότι οι υγειονομικοί κινδυνεύουν και οι ίδιοι από τη μετάδοση του ιού καθόσον περιθάλπουν νοσούντες και επομένως το εμβόλιο κατ’ αρχάς προστατεύει τους ίδιους.
Τέλος, εκτός από το νομικό πλαίσιο καθοριστική παράμετρο αποτελεί η ιδιότητα του Πολίτη, που είναι συστατικό στοιχείο της Δημοκρατίας. Ο Πολίτης εμβολιάζεται έχοντας, εκτός από ατομική και κοινωνική συνείδηση. Με τον εμβολιασμό προφυλάσσει εκτός από τον εαυτό του και τον κοινωνικό του περίγυρο. Και αποτελεί τον κρίκο μιας τεράστιας αλυσίδας, όπου η υγεία του κάθε κρίκου αποτελεί προϋπόθεση για την υγεία του συνόλου. Γιατί εάν έστω και ένας δεν είναι ασφαλής κανένας δε μπορεί να θεωρείται ασφαλής.
